Żaden człowiek nie sięga po alkohol po to, żeby mieć problemy. Osoby, które spotykałam podczas dotychczasowej praktyki psychologicznej odpowiadały zwykle, że sięgają po alkohol ponieważ: chcą się odprężyć, dobrze bawić na imprezie, zmniejszyć lęk przed ludźmi lub nowym otoczeniem, podtrzymać relację (wydaje im się, że bez picia spotkanie szybko by się skończyło albo w ogóle nie doszło do skutku), nagrodzić się za trudny dzień, zwiększyć pewność siebie, poprawić nastrój.
W początkowym okresie rzeczywiście udaje im się osiągnąć te „cele” pijąc alkohol. Nie pojawiają się straty związane z piciem. Trudno uchwycić jest moment, w którym picie przestaje być bezpieczne. Pewne jest, że intensywne używanie alkoholu rzadko rozpoczyna się nagle.
Wzór spożywania alkoholu u osób pijących go może zmieniać się wielokrotnie w ciągu ich życia. Może przemieszczać się od abstynencji, poprzez picie o niskim poziomie ryzyka, do spożywania alkoholu w sposób wysoce ryzykowny i szkodliwy. Część z tych osób balansując na tym continuum w końcu może się uzależnić.
Co oznaczają pojęcia: ryzykowne spożywanie alkoholu, szkodliwe spożywanie alkoholu, uzależnienie?
Ryzykowne spożywanie alkoholu to picie nadmiernych ilości alkoholu (jednorazowo i łącznie w określonym czasie), które obecnie nie powoduje negatywnych konsekwencji. Jeśli jednak osoba nie zmieni dotychczasowego modelu picia alkoholu, to można oczekiwać, że konsekwencje te w końcu pojawią się.
Szkodliwe spożywanie alkoholu natomiast to taki wzorzec picia, który już powoduje różne szkody zdrowotne: somatyczne (na przykład: obniżenie odporności, marskość wątroby, problemy z ciśnieniem tętniczym), psychiczne (epizody depresyjne, obniżony nastrój, drażliwość, zmiany osobowości) i społeczne. Picie szkodliwe nie zawsze prowadzi do uzależnienia od alkoholu. Oznacza natomiast bycie na ścieżce mogącej prowadzić do uzależnienia.
Uzależnienie od alkoholu to zespół objawów behawioralnych, poznawczych i fizjologicznych, które rozwijają się po wielokrotnym używaniu alkoholu i które zazwyczaj obejmują silną potrzebę przyjmowania środka, trudności z kontrolowaniem jego używania, uporczywe używanie pomimo szkodliwych następstw, przedkładanie przyjmowania środków ponad inne zajęcia i zobowiązania, zwiększoną tolerancję, a czasem występowanie objawów fizycznych zespołu abstynencyjnego.
Zastanawiasz w jaki sposób pijesz? Co możesz zrobić żeby sprawdzić swój wzorzec picia?
- Możesz wykonać test AUDIT (Alcohol Use Disorder Identification Test). Kwestionariusz ten jest uznanym i rekomendowanym przez WHO badaniem przesiewowym służącym do oceny potencjalnej szkodliwości modelu spożywania alkoholu. Test jest dostępny na stronie Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA)
- Możesz zgłosić się do poradni leczenia uzależnień i umówić się na wizytę w celu otrzymania diagnozy dotyczącej Twojego sposobu spożywania alkoholu.
W Polsce działa wiele publicznych poradni leczenia uzależnionych od alkoholu. Można się do nich zapisać bez skierowania. Lekarz psychiatra lub terapeuta uzależnień pomoże odpowiedzieć obiektywnie na pytanie czy model picia, jaki cechuje daną osobę, jest bezpieczny. Dzięki badaniu przez specjalistę leczenia uzależnień możliwe jest ustalenie, czy doszło już do rozwoju uzależnienia od alkoholu.
Jeśli Twój wzorzec spożywania alkoholu cechuje się niskim poziomem ryzyka, to psychoterapeuta może pomóc Ci w obserwowaniu Twojego picia, intencji sięgania po alkohol
i reakcjach Twojego organizmu oraz zmianach wzorca picia oraz w poszukiwaniu innych sposób zaspokajania Twoich potrzeb (bez użycia alkoholu).
Jeśli pijesz w sposób wysoce ryzykowny lub szkodliwy, to warto zwrócić się po pomoc do psychoterapeuty. Ważne, żeby nie leczyć się na własną rękę. Tak jak w przypadku innych chorób idziemy do lekarza, aby zdiagnozował naszą przypadłość i dobrał do niej metody leczenia, tak w przypadku uzależnienia niezbędna jest pomoc specjalisty.
O autorze
